Mantelzorg

Mantelzorg is de zorg en ondersteuning die partners, kinderen, familie, vrienden en andere bekenden aan een naaste verlenen. Er is sprake van een afhankelijkheidsrelatie.

De officiële definitie zoals die in de Wmo gebruikt wordt, is:

‘Mantelzorg is zorg en ondersteuning die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met fysieke, verstandelijke of (sociaal)psychische beperkingen in hun familie, huishouden of anderszins sociale netwerk. Het gaat om hulp die de gebruikelijke hulp die in redelijkheid mag worden verwacht van partners, ouders, kinderen of andere huisgenoten overstijgt.’

Belangrijkste elementen van mantelzorg:

1. Je zorgt vrijwillig en onbetaald voor een dierbare of bekende
2. Die persoon heeft jouw hulp hard nodig
3. Je helpt met meer dan enkel licht huishoudelijke taken

Vaak wordt gesproken van mantelzorg wanneer je meer dan 8 uur per week voor iemand zorgt, langer dan 3 maanden.

Mantelzorg is vrijwillig, maar geen vrijwilligerszorg. Toch worden de twee regelmatig door elkaar gehaald. Toch zijn het verschillende zaken:

Mantelzorg komt op je pad

Iedereen krijgt vroeg of laat te maken met mantelzorg: je bent mantelzorger, je wordt mantelzorger of je (hebt) in de toekomst hulp van een mantelzorger nodig. Mantelzorgers zorgen soms 24 uur per dag, kunnen hier niet zomaar mee stoppen en verrichten soms verpleegkundige handelingen.

Voor vrijwilligerszorg kies je

Vrijwilligers kiezen ervoor om te zorgen, op een moment in hun leven dat zij hier tijd voor willen en kunnen maken. Als zij als vrijwilliger starten, is er meestal (nog) geen emotionele band. Zij verlenen hun zorg voor een beperkt aantal uren en kunnen hier op eigen initiatief mee stoppen. Zorgvrijwilligers werken in georganiseerd verband voor een organisatie en verrichten zelden verpleegkundige handelingen.

Als mantelzorger krijg je te maken met een woud van wet- & regelgeving. Vanuit de Wmo zijn gemeente verplicht om mantelzorgondersteuning te bieden, maar dit is in elke gemeente weer anders ingericht. Om nog maar te zwijgen over de Zorgverzekeringswet, Wet Langdurige Zorg, voorzieningen, uitkeringen, regels omtrent vertegenwoordiging en overlijden. Vanuit Mantelfoon willen we benadrukken dat mantelzorgers dit niet allemaal hoeven te weten. Het woud is zo complex daar word je niet vrolijk van. Kostbare tijd kan je beter besteden aan mooie momenten met je naasten of even voor jezelf. Bij Mantelfoon denken we graag mee welke wet- & regelgeving en voorzieningen van toepassingen zijn voor de bellende mantelzorger. We luisteren goed, vragen door en geven advies zo goed mogelijk op maat.

Het is belangrijk om te weten dat:

• Een huisarts de regiehouder is over alles wat met de gezondheid van iemand te maken heeft. Heb je een goede huisarts? Deze relatie is belangrijk. Niet tevreden? Overweeg een andere huisarts.
• Je bij de gemeente mogelijk in aanmerking komt voor voorzieningen zoals huishoudelijke hulp of vervoer om het langer thuis wonen mogelijk te maken.
• Er ook in de wijk  allerlei ondersteuningsmogelijkheden of leerzame workshops of bijeenkomsten zijn om anderen te ontmoeten die in hetzelfde schuitje zitten. Het is fijn soms fijn om ervaringen te delen. Alleen kun je veel aan, maar samen nog meer.
• 26 % van de werknemers mantelzorger is. Het combineren van werk & mantelzorg kan soms lastig zijn. Belangrijkste tip: bespreek je zorgsituatie met je werkgever. Wanneer je wordt begrepen kan er gezamenlijk worden gekeken naar oplossingen voor knelpunten.

Het coronavirus roept bij mantelzorgers ook logischerwijs vragen op. Dagbestedingen zijn gesloten, dus men moet thuisblijven, waardoor spanningen hoger op kunnen lopen. Ook geïndiceerde thuiszorg en thuishulpen verminderen drastisch door het coronavirus. De extra zorg komt meer en meer op de schouders van de (vaak toch al belaste) mantelzorgers te liggen. Daarnaast zijn er zorgen dat mantelzorgers zelf ziek worden, wie neemt dan de zorg over? Of wat als er een totale lock down komt, mogen we dan nog wel naar onze dierbaren? Allemaal reële vragen, waar wij ook niet 1, 2, 3 antwoord op hebben. Een luisterend oor helpt wellicht al voor een groot deel (zie hoofdstuk 4).

Concrete praktische acties zoals voorgesteld wordt in komende hoofdstukken kunnen veelal niet worden opgevolgd. Het enige wat we kunnen doen is mensen voorbereiden en meedenken om op een creatieve manier om te gaan met de situatie.

Daarnaast kan men wellicht steun putten uit verhalen, video’s en tips van andere mantelzorgers op social media, zoals het platform Mantelzorgelijk: Samen staan we sterk.

Zoals minister-president Rutte en minister De Jonge op 6 mei tijdens de persconferentie al aankondigden, wordt het Corona-testbeleid uitgebreid. Per 18 mei is het voor mantelzorgers die thuis zorg verlenen aan kwetsbare mensen mogelijk zich te laten testen op Covid-19.

Wanneer en hoe kun je je laten testen?
Testen gebeurt alleen als je klachten hebt die passen bij COVID-19, zoals koorts, luchtwegklachten, hoesten, verkoudheid, niezen of kortademigheid.

Ik vermoed dat ik corona heb. Kan ik mij als mantelzorgers laten testen?
Ja, vanaf 18 mei bestaat de mogelijkheid om je als mantelzorger te laten testen op corona, onder bepaalde voorwaarden.

Mantelzorgers die vermoeden dat zij corona hebben kunnen zich telefonisch melden bij de huisarts. De huisarts stelt een aantal vragen om vast te stellen of je vermoedens aansluiten bij de klachten die passen bij corona. Zo ja, dan meldt de huisarts je aan bij de GGD door middel van een aanmeldformulier. Vervolgens neemt de GGD contact met je op om een afspraak met je te maken om getest te worden. Let op! Het heeft geen zin om zonder afspraak langs te komen.

Waar wordt de test afgenomen?
Op de externe testlocatie van de GGD. Deze bevindt zich in de parkeergarage nabij Topsportcentrum Rotterdam.

Hoe werkt de test?
Met een wattenstaafje neemt de medewerker van de GGD eerst uit de keel en daarna uit de neus wat materiaal af. De afname vanuit de neus kan als vervelend worden ervaren.

Wanneer heb ik de uitslag? En hoe krijg ik deze?
Dit is afhankelijk van hoe druk het bij de laboratoria is. De GGD streeft er naar om binnen 1 á 2 dagen de uitslag aan u door te kunnen geven. Dit gebeurt telefonisch, per SMS of per e-mail.

Hoeveel kost een test?
De kosten worden door het Rijk betaald, er zijn voor u dus geen extra kosten verbonden aan het laten doen van test.

Ik ben geen mantelzorger, maar ik wil me wel laten testen. Kan dat?
Nog niet, vanaf 1 juni gaan de GGD’en in Nederland iedereen met klachten testen op het coronavirus. De GGD Rotterdam-Rijnmond bereidt zich voor op deze uitbreiding. Meer informatie hierover vindt u t.z.t. op de website van de GGD, ggdrotterdamrijnmond.nl.

MantelzorgNL is de landelijke belangenorganisatie voor mantelzorgers in Nederland. Iedereen die belangeloos voor een naaste zorgt, kan bij MantelzorgNL terecht voor informatie, advies en een luisterend oor. Daarnaast ondersteunen en adviseren ze professionals en gemeenten in hun samenwerking met mantelzorgers.

Belangrijke thema’s die aan bod komen:

• Wat is mantelzorg
• Geldzaken
• Wonen
• Werk
• Wetten en regels
• Gemeente en zorg
• Delen van de zorg
• Steun en advies
• Specifieke doelgroepen
• Technologie
• Balans
• Ervaringen delen

Bellen naar de Mantelzorglijn kan via 030 – 760 60 55 voor persoonlijk advies of een luisterend oor. Bereikbaar op werkdagen van 9:00 – 16:00 uur.

Vragen kunnen ook gesteld worden via WhatsApp: 030-760 60 55 (Nieuw)

Je vraag per mail stellen kan via mantelzorglijn@mantelzorg.nl, je krijgt binnen 3 werkdagen een reactie. Bereikbaar op werkdagen van 9 – 16 uur.